Santorini Adası’ndaki depremler ve volkanik hareketlilik, Yunanistan’da endişe yaratırken, Osmanlı dönemi jeoloji kayıtları, yaşanan bu olayların 100 yıl önceki benzerlerini işaret ediyor. Osmanlı dönemine ait bir jeoloji kitabı, Santorini ve çevresindeki volkanik hareketliliklerin tarihsel olarak bugünkü sismik aktivitelerle tam örtüştüğünü ortaya koydu. Uzmanlar, bölgedeki volkanik aktivitenin büyük bir patlamaya yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Santorini’deki Sismik Hareketlilik ve Depremler Artıyor
Yunanistan’ın Santorini Adası’ndaki son gelişmeler, bilim dünyasında büyük bir endişeye yol açtı. 26 Ocak’tan bu yanaadada 18 bin 400’den fazla deprem kaydedildi. Bu depremlerden 1300’ü, 3 ila 5,3 büyüklüğünde sarsıntılar oluşturdu. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden araştırmacı Mostafavi Maresht, Santorini Adası’ndaki sismik hareketlilikle ilgili önemli benzerlikler olduğuna dikkat çekti. Santorini ve çevresindeki Kolumbo denizaltı volkanına yakın bölgede yoğunlaşan depremler, adadaki volkanik hareketlilik ile bağlantılı olabileceğini gösteriyor.
Osmanlı Döneminden Bir Jeoloji Kitabı: “İlm-i Tabakatü’l Arz”
Osmanlı dönemi jeoloji literatüründe önemli bir yere sahip olan “İlm-i Tabakatü’l Arz” adlı eser, bugünkü sismik hareketlilikle ilgili ilginç bir tarihsel bağ kuruyor. Bu kitapta, Santorini ve çevresindeki volkanik hareketlilikler detaylı bir şekilde anlatılmakta. Kitabın 80. sayfasında, Akdeniz bölgesindeki büyük volkanlardan, Vezüv, Etna, Stromboli ve Santorini‘ye değinilmekte. 83. sayfada ise, Santorini’nin denizaltı volkanlarıyla nasıl yeni adalar oluşturduğuna dair bilgiler verilmektedir. Kitabın bir diğer bölümünde, Rodos Adası yakınlarındaki Nisiros Adası’nda (günümüzdeki adıyla İncirli Adası) yaşanan volkanik hareketliliklere de yer verilmektedir. 1873’ten itibaren bölgede gerçekleşen güçlü volkanik patlamalar ve 1886’daki büyük sarsıntıyla ortaya çıkan sıcak su ve kül püskürmesi, bölgedeki hareketliliğin uzun bir geçmişi olduğunu gösteriyor.
Tarihsel Kayıtlarla Bugünkü Hareketlilik Aynı
Maresht, Osmanlı dönemine ait jeoloji kitabının verdiği bilgilerle, günümüzdeki volkanik ve sismik hareketliliğin tarihsel olarak örtüştüğünü belirtti. 2011 yılında da Santorini‘de benzer bir hareketlenme yaşanmış olsa da, o dönemde olaylar kısa süre içinde durulmuştu. Bugün ise, Kolumbo denizaltı volkanının altındaki magma odalarındaki hareketlilik, uzmanları endişelendiren önemli bir faktör olarak öne çıkıyor.
Volkanik Patlama Riskine Karşı Uyarılar Yapılıyor
Santorini Adası’nda güvenlik gerekçesiyle bazı tahliyeler yapılmış olsa da, Maresht, sismik hareketliliğin biraz azalmış olduğunu ancak tehlikenin tamamen geçmediğini vurguladı. Volkanik patlamaların yalnızca sismik verilere dayanarak tahmin edilemeyeceğini belirten Maresht, bunun için daha fazla ölçüm yapılması gerektiğini söyledi. Santorini’deki volkanik hareketlilik, şu anda bilim insanları tarafından yakından takip ediliyor.
