Dünyanın önde gelen bağışçı ülkeleri, HIV ile mücadeledeki uluslararası fonları kesmeye hazırlanıyor. ABD, İngiltere, Fransa, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerin bütçe kesintileri nedeniyle, 2030 yılına kadar 2,9 milyon kişinin HIV kaynaklı hastalıklardan ölebileceği uyarısı yapıldı.
Lancet HIV dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, fon kesintileri nedeniyle önümüzdeki beş yılda 4,4 ila 10,8 milyon yeni HIV vakası ortaya çıkabilir. Bu durum, HIV’in kontrol altına alınmasında elde edilen kazanımların büyük ölçüde kaybedilmesi anlamına geliyor.
Vakalar 6 Kat Artabilir, Afrika En Fazla Etkilenen Bölge Olacak
Melbourne merkezli Burnet Enstitüsü’nden Dr. Debra Ten Brink, HIV’e karşı onlarca yıldır sürdürülen küresel mücadelenin büyük zarar görebileceğini söyledi. Aynı araştırmada görev alan Dr. Rowan Martin-Hughes ise, tedbirlerin ve ilaçların sağlanmasının durması halinde en büyük darbenin Sahraaltı Afrika ülkelerine ineceğini vurguladı.
Modelleme çalışmasına göre, HIV vakalarında 6 kata varan artış yaşanabilir. Aynı dönemde 770 bin ila 2,9 milyon kişinin hayatını kaybedeceği tahmin ediliyor.
Yenilikçi Finansman Stratejileri Şart
Çalışma, yalnızca mevcut fonların korunmasını değil, aynı zamanda yeni finansman modellerinin geliştirilmesini de öneriyor. HIV hizmetlerinin, ülkelerin genel sağlık sistemlerine daha entegre hale getirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Elton John AIDS Vakfı’ndan Anne Aslett, bu raporun, bağışçı ülkelerin verdikleri kesinti kararlarının toplam etkisini fark etmeleri için kritik bir uyarı olduğunu dile getirdi:
“Eğer küresel HIV fonları bu ölçüde azaltılırsa, milyonlarca insan hastalanacak ve sağlık sistemleri bu yükü kaldıramayacaktır.”
ABD’de USAID Fonları Tartışma Konusu Oldu
ABD Başkanı Donald Trump, 20 Ocak’ta göreve gelir gelmez dış yardımlara ilişkin kapsamlı bir kararname imzalamıştı. Bu kararnameyle, tüm dış yardım ödemelerinin geçici olarak durdurulması ve yardımların ABD dış politikasıyla uyumlu olup olmadığının incelenmesi talep edilmişti.
Buna bağlı olarak, ABD Dışişleri Bakanlığı ile ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından finanse edilen dış yardımlar da askıya alındı. Ardından, USAID yöneticileriyle yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle kurum çalışanları idari izne çıkarıldı, sosyal medya hesapları kapatıldı.
Ancak Washington Bölge Mahkemesi yargıcı Amir Ali, bu uygulamanın yarattığı krizi dikkate alarak, USAID fonlarının geçici olarak yeniden başlatılmasına karar verdi.
Küresel Müdahale Gecikirse Sonuçlar Felaket Olabilir
Dünya genelinde HIV ile mücadelede elde edilen başarı, büyük oranda bağışçı ülkelerin sağladığı kaynaklara dayanıyor. Ancak bu kaynaklar hızla azalırken, uzmanlar bu durumun insanlık için büyük bir geri adım olacağı görüşünde.
Fonların sürdürülebilir hale getirilmemesi durumunda, özellikle düşük gelirli ülkelerde hastalık yayılımının durdurulamayacağı, hastanelerin çökme riskiyle karşı karşıya kalacağı ve önlenebilir ölümlerin artacağı belirtiliyor.
