ABD Başkanı Donald Trump, yeni gümrük vergilerinin Asya ve Avrupa piyasalarında neden olduğu sert düşüşlere rağmen, uygulamaları kararlılıkla savunmaya devam ediyor. “Bunun için seçildim” diyen Trump, Çin’e yüklenirken, ekonomi yönetimi de bu süreci “geçiş dönemi” olarak tanımlıyor.
Asya ve Avrupa Borsaları Kırmızıya Döndü
Yeni haftaya girilirken, küresel piyasalar sert dalgalarla sarsıldı. Tokyo Borsası’nda Nikkei 225 endeksi %6,3, Londra FTSE 100 %6, Almanya DAX %7,6, Fransa CAC 40 %7 oranında düştü. Bu çöküş, pandemi sonrası en sert düşüş olarak kayıtlara geçti. Borsa İstanbul da sabah seansına %2,8’lik düşüşle başladı.
Trump: “Bu İlacı Almamız Gerekiyor”
Başkanlık uçağında gazetecilere açıklama yapan Trump, ABD tüketicilerinin de vergilerden etkilendiğini söyleyen bir muhabire sert çıktı: “Bu sorunun çok aptalca olduğunu düşünüyorum” dedi. Trump, “Bazı şeyleri düzeltmek için bazen acı ilaç almak gerekir” ifadelerini kullandı.
ABD Ekonomi Yönetimi Endişeli Değil
Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ticaret Bakanı Howard Lutnick, piyasalardaki sert düşüşe rağmen yeni gümrük vergilerinin hayata geçirileceğini belirtti. Hazine yönetimi yaşananları “doğal bir geçiş süreci” olarak değerlendiriyor. Ekonomik danışman Kevin Hassett, 50’den fazla ülkenin Trump ile anlaşma arayışında olduğunu ifade etti.
Çin’e Vergi Misillemesi ve Ticaret Açığı Hedefi
Trump, “Çin büyük bir darbe alıyor” diyerek, bu ülkenin ticaret açığını çözmeden bir anlaşma yapmayacağını net bir şekilde ortaya koydu. Çin’e uygulanan gümrük tarifesi %54’e ulaştı. Trump’ın yeni rejimi kapsamında Vietnam’a %46, Tayland’a %36, Bangladeş’e %37 ek vergi uygulanıyor. Özellikle Asya ülkeleri ağır yük altına girdi.
“Ekonomik Nükleer Kış” Uyarısı
Trump’ın destekçilerinden milyarder iş insanı Bill Ackman, vergi uygulamalarının geçici olarak askıya alınması çağrısında bulundu. Ackman, bu sürecin dünyayı “ekonomik bir nükleer kışa” sürükleyebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Asya Piyasaları Neden Daha Fazla Sarsılıyor?
BBC ekonomi muhabiri Mariko Oi, son 20 yılda bu denli kesintisiz satış hareketi görmediğini belirtti. FTSE Russel’dan Julia Lee ise gümrük vergilerinin enflasyon ve durgunluk korkularını beslediğini söyledi. Asya ekonomilerinin büyük bölümü ihracata dayalı ve ABD’ye yüksek oranda bağımlı olduğu için bu krizden orantısız şekilde etkileniyor.
Vietnam ve Bangladeş Zor Durumda
Vietnam, tekstil ve teknoloji üretiminde Amerikan markalarının tercih ettiği başlıca merkezlerden biri. Nike ve Lululemon gibi dev markalar bu ülkede üretim yapıyor. Benzer şekilde Bangladeş, yıllık 8,4 milyar dolarlık tekstil ihracatıyla ABD’ye en fazla satış yapan ülkelerden biri. Ancak yeni vergiler bu ülkelere ciddi zarar veriyor.
Türkiye Görece Daha Az Etkilenecek
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin bu ticaret savaşından nispeten az etkileneceğini belirtti. Türkiye’nin üretim yapısının iç talep odaklı olduğunu ve ihracata bağımlılığın düşük seviyede kaldığını vurgulayan Şimşek, serbest ticaret anlaşmaları sayesinde ticari dengenin korunabileceğini söyledi.
