Prof. Dr. Birkan Taha Özkan, oruç tutan kişilerde görülen ağız kokusunun geçici bir sorun olmanın ötesinde, ciddi sağlık problemlerine işaret edebileceğini belirtti. Ramazan ayında ağız kokusunun sebepleriyle ilgili önemli uyarılarda bulunan uzman diş hekimi, oruç tutarken yaşanan ağız kokusunun bazen ciddi hastalıkların habercisi olabileceğini vurguladı.
Ağız Kokusunun Temel Sebepleri
Oruç tutan bireylerde uzun süreli açlık ve susuzluk nedeniyle tükürük üretimi azalır, ağız kuruluğu artar. Bu da ağızdaki bakterilerin çoğalmasına yol açar. Ancak, kötü ağız kokusunun sadece bu bakteriyel etkenlerden kaynaklanmadığına dikkat çeken Prof. Dr. Özkan, nefeste farklı kokular (asetonsu, amonyak, idrar kokusu gibi) fark eden kişilerin, altta yatan sağlık sorunlarına yönelik dikkatli olmaları gerektiğini belirtti. Bu kokular, diyabet, böbrek yetmezliği, mide ve karaciğer hastalıklarının belirtisi olabilir.
Oruç ve Ağız Kuruluğu
Oruç sırasında tükürük üretimi yavaşlar, ağız kuruluğu artar ve bu da bakterilerin hızla çoğalmasına neden olur. Dişlerin fırçalanmaması durumunda, bu bakteriler asit üretir ve diş minesini zayıflatarak çürüklerin oluşmasına zemin hazırlar. Prof. Dr. Özkan, özellikle sahurdan sonra dişlerin fırçalanmaması durumunda, gece boyunca bakterilerin çoğalarak dişlere zarar verebileceğini ifade etti.
Elektriksel Ağız Kokusu ve Diyabet
Oruç sırasında açlık nedeniyle vücut yağları yakmaya başlar ve bu süreçte keton cisimcikleri üretilir. Özkan, bu süreçle birlikte nefeste aseton kokusu fark edilirse, bireylerin kan şekeri seviyelerini kontrol ettirmeleri gerektiğini belirtti. Ayrıca, diyabeti olan kişilerde kontrolsüz kan şekeri, aşırı keton üretimine neden olabilir.
Böbrek ve Karaciğer Hastalıkları
Prof. Dr. Özkan, böbrek yetmezliği olan bireylerde ise nefeste idrar veya balıksı koku oluşabileceğini ifade etti. Böbrek fonksiyonlarının bozulması ile nefeste idrar kokusu, ellerde ve ayaklarda şişlik, sabahları yüz şişmesi gibi belirtiler görülebilir. Bu durumda, nefrolog uzmanına başvurulması gerektiği vurgulandı.
Ayrıca, karaciğer hastalıkları da nefeste küflü veya balıksı kokuya neden olabilir. Özkan, karaciğer fonksiyonları bozulduğunda, metil merkaptan gibi sülfürlü bileşiklerin birikerek nefeste bu kokulara yol açtığını belirtti.
Reflü ve Mide Sorunları
Uzun süreli açlık ile mide asidinin ağza gelerek reflü semptomlarını artırması da ağız kokusuna yol açabilir. Özkan, mide enfeksiyonlarının da ağız kokusunu şiddetlendirebileceğini ve özellikle oruç tutan bireylerde ekşi veya çürük yumurta kokusunun gözlemlenebileceğini söyledi. Reflü şikayeti olan bireylerin bu durumu dikkate alarak uzman bir doktora danışmaları gerektiği ifade edildi.
Ağız Kokusunu Azaltmak İçin Öneriler
Prof. Dr. Özkan, Ramazan boyunca ağız kokusunun azaltılması için bazı önerilerde bulundu:
- Sahur ve iftarda yeterli su tüketimi sağlamak, tükürük üretimini artırarak kötü ağız kokusunu azaltır.
- Dişlerinizi mutlaka fırçalayın, sahurdan sonra diş temizliği yapmak bakterilerin çoğalmasını engeller.
- Dil temizliğine önem verin; dildeki bakteriler de ağız kokusunu artırabilir.
- Aşırı protein tüketiminden kaçının, çünkü fazla protein ağız kokusuna neden olan sülfürlü bileşikleri artırabilir.
- Bitkisel çözümler; karanfil, nane veya maydanoz çiğnemek ağız kokusunu hafifletebilir.
Şüpheli Durumlarda Uzman Yardımı Alın
Ağız kokusu, genellikle ağızdan kaynaklanır, ancak başka sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Prof. Dr. Özkan, ağız kokusunun türü ve eşlik eden belirtiler dikkatlice değerlendirilmelidir. Özellikle nefeste aseton, meyvemsi, amonyak, idrarsı, çürük yumurta, ekşi veya küflü bir koku fark edilirse, bir dahiliye, endokrinoloji veya nefroloji uzmanınabaşvurulmalıdır.
Sağlıklı bir Ramazan geçirmek için ağız hijyenine özen gösterilmeli ve şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden uzman hekime danışılmalıdır.
