İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından çıkarılan yakalama kararına rağmen resmi temaslarda bulunmak üzere Macaristan’ı ziyaret ediyor. Dört gün sürecek ziyaretin başlamasından hemen önce, Macaristan’dan gelen karar uluslararası gündemi sarstı: Macaristan, UCM üyeliğinden çekiliyor.
Netanyahu’nun Budapeşte’ye gelişinin hemen öncesinde, Macaristan hükümeti UCM’den ayrılma kararını kamuoyuna duyurdu. Başbakan Viktor Orban’ın sözcüsü Zoltan Kovacs, çekilme sürecinin perşembe günü başlayacağını ve bu adımın “Macaristan’ın anayasal ve uluslararası yükümlülüklerine uygun şekilde atılacağını” açıkladı.
Bu adım, Netanyahu’nun ziyaretiyle doğrudan ilişkilendirilirken, UCM kararlarının Avrupa’da uygulanabilirliğini tartışmaya açtı. Çünkü Macaristan, Avrupa Birliği’nin bir üyesi olarak, UCM kararlarını uygulamakla yükümlüydü.
Havalimanında Protesto: İsrailli Göstericilerden “Ateşkes” Çağrısı
Netanyahu’nun Budapeşte ziyareti öncesinde Tel Aviv Ben Gurion Havalimanı’nda dikkat çeken protestolar gerçekleşti. İsrailli göstericiler, ellerinde “Gazze’de ateşkes” ve “İsrailli esirler serbest bırakılsın” yazılı pankartlarla hükümet politikalarına tepki gösterdi. İsrail Ordu Radyosu, eylemin amacının Gazze’de tutulan esirlerin serbest bırakılması olduğunu duyurdu.
Özellikle esir yakınlarının tepkisi dikkat çekti. Aileler, Netanyahu hükümetinin Gazze’ye yönelik saldırıları yeniden başlatmasını sert şekilde eleştirdi. “Gazze’nin ele geçirilmesi karşılığında esirlerin hayatı feda mı ediliyor?” sorusuyla kamuoyuna seslenen aileler, barış ve müzakere çağrısı yaptı.
UCM’nin Yakalama Emri ve Orban’ın Tavrı
Kasım 2024’te, UCM; İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmıştı. Buna rağmen Macar lider Viktor Orban, Netanyahu’yu ülkesine davet etmiş, UCM kararının Macaristan’da “hiçbir etkisi olmayacağını garanti etmişti.”
Bu açıklamalar, Macaristan’ın uluslararası hukukla çelişen tavrını daha da görünür hale getirdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Netanyahu’nun Macaristan’da tutuklanması gerektiğini savunsa da, Orban hükümeti bu çağrılara kulak asmadı.
Netanyahu’nun Macaristan ziyareti, UCM kararına rağmen yaptığı ikinci yurt dışı ziyareti olarak kayıtlara geçti. İlk ziyaretini, Şubat 2025’te eski ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington’a gerçekleştirmişti. Hem İsrail hem de ABD, UCM’ye taraf değil. Ancak Macaristan’ın UCM üyesi olması, ziyaretin tartışmalı hale gelmesine neden olmuştu.
AB ile Gerilim Derinleşebilir
Macaristan’ın bu kararı, zaten gergin olan Macaristan-Avrupa Birliği ilişkilerini daha da çıkmaza sokabilir. Orban yönetimi, son yıllarda demokratik standartlar, ifade özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü konularında AB ile sık sık karşı karşıya geldi. UCM’den çekilme kararı, AB’nin temel ilkelerine aykırı bir tavır olarak değerlendiriliyor.
