Et fiyatlarındaki artış, Türkiye’de dar gelirli vatandaşlar ve emekliler için etli yemekleri lüks tüketim haline getirdi. Son beş yılda et fiyatları yüzde 1.230 oranında artış gösterdi. Bu dramatik artışla birlikte Türkiye, Avrupa’da düzenli olarak etli yemek tüketemeyenler listesinde ilk sıraya yükseldi.
Karkas Etin Kilosu 32 TL’den 432 TL’ye Yükseldi
2020 yılında 32,35 TL olan dana karkas etin kilogram fiyatı, 2025 yılı itibarıyla 432 TL’ye ulaştı. Bu rekor artış, temel protein kaynağı olan etin geniş halk kesimlerinin sofrasından silinmesine neden oldu. Artışın arkasında tarım ve hayvancılıktaki yapısal sorunlar, girdi maliyetlerinin yükselmesi ve arz yetersizliği gibi faktörler bulunuyor.
Eurostat Verilerine Göre Türkiye İlk Sırada
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), 2023 yılı verileriyle hazırladığı “Doğru Dürüst Yemek” başlıklı araştırmada çarpıcı bir tablo ortaya koydu. Araştırmaya göre, Türkiye’de halkın %39,1’i iki günde bir et, tavuk ya da balık tüketmeye ekonomik olarak güç yetiremiyor. Bu oranla Türkiye, 36 Avrupa ülkesi arasında birinci sıraya yerleşti.
Türkiye’yi Romanya (%23,2), Bulgaristan (%19,9) ve Slovakya (%17,8) takip ediyor. Uzmanlara göre bu oranlar, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve alım gücündeki düşüşün doğrudan yansıması.
TÜİK ve OECD Raporları Verileri Destekliyor
Et ve Süt Kurumu’nun 2023 Sektör Raporu’na göre, dünyada en fazla kırmızı et tüketilen ülke kişi başı 44,4 kilo ile Uruguay olurken, onu Arjantin izliyor. Dünya ortalaması 28,5 kilo iken, Türkiye’de kişi başı kırmızı et tüketimi 18,44 kiloda kaldı.
Bu oran, sağlıklı ve dengeli beslenmenin temel şartlarından biri olan proteine erişimde ciddi sorunlar yaşandığını gösteriyor. Aynı zamanda yoksulluk, gelir adaletsizliği ve gıda güvensizliği gibi sorunların da derinleştiğine işaret ediyor.
Et, Bayram Sofralarına Bile Giremiyor
Mart ayında da yükselişini sürdüren et fiyatları, Ramazan Bayramı öncesinde birçok haneyi etsiz bıraktı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin 28 Mart tarihli raporuna göre, şubat ayında 644,37 TL olan dana etinin fiyatı, mart sonunda 692,12 TL’ye çıktı. Sadece bir ayda yaşanan bu artış %7,4 seviyesinde gerçekleşti.
Uzmanlar Uyarıyor: Et, Ayrıcalık Haline Geldi
Beslenme uzmanları, özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalık taşıyan bireylerin düzenli protein alamamasının halk sağlığı açısından büyük bir risk oluşturduğunu vurguluyor. Etin artık yalnızca yüksek gelir grubunun düzenli tüketebildiği bir ürün haline gelmesi, beslenme yetersizliği ve sağlık sorunlarının artışına zemin hazırlıyor.
