Eski İsrail Başbakanı Ehud Olmert, 2008’deki Filistin Lideri Mahmud Abbas’a sunduğu haritayı ilk kez medyayla paylaştı. Bu harita, Orta Doğu’ya barış getirme potansiyeline sahip olarak görülen bir çözüm önerisiydi. Olmert, o dönem, İsrail’in Batı Şeria topraklarının yüzde 94’ünü Filistin’e bırakmayı teklif etmişti. Bu öneri, Batı Şeria’nın çoğunda bir Filistin devleti kurulmasını sağlamayı amaçlıyordu.
Çift Devletli Çözümün Olasılığı
Çift devletli çözüm, zamanında ciddi bir barış fırsatı olarak değerlendirilse de, bugüne gelindiğinde böyle bir çözüm neredeyse imkansız gibi görünüyor. Olmert, bu haritayı sunduğu sırada Filistin lideri Abbas’a şöyle demişti: “İleriye dönük, şu an sunduğum bu öneriyi sunacak tek bir İsrail başbakanı bile bulamayacaksın.”
Harita ve Planın Detayları
Harita detayları, Batı Şeria’nın yüzde 4.9’unun İsrail tarafından ilhak edilmesini içeriyordu. Bu topraklarda Yahudi yerleşim bölgeleri inşa edilmesi öngörülmüştü. Ancak Olmert, bu toprakların karşılığında İsrail’in başka bölgelerde toprak vermesini teklif etmişti. Ayrıca, Batı Şeria ile Gazze Şeridi arasındaki bağlantıyı bir tünel veya otoyol ile sağlamak önerilmişti.
Kudüs İçin Ortak Bir Çözüm Önerisi
Olmert, Kudüs için de bir çözüm sundu. Her iki tarafın da şehrin bazı bölümlerini başkent olarak kabul edebileceğini belirtti. Ancak “kutsal havzanın” yönetimi, İsrail, Filistin, Suudi Arabistan, Ürdün ve ABD‘den oluşan bir mütevelli heyetine devredilecekti. Bu öneri, şehrin dinî açıdan önemli olan bölgelerinin tarafsız bir yönetim altında olmasını sağlamayı amaçlıyordu.
Yerleşimcilerin Zorla Çıkarılması ve Olası Sonuçlar
Bu plan çerçevesinde Batı Şeria ve Ürdün Vadisi’nde birçok Yahudi yerleşimi zorla boşaltılacaktı. Bu durum, İsrail’de ciddi bir siyasi tartışma yaratabilir, çünkü geçmişte benzer zorunlu yerleşim çıkarma operasyonları büyük bir travmaya yol açmıştı. Olmert, bu planın uygulanması durumunda yaklaşık 10 bin yerleşimcinin zorla çıkarılmasının gerektiğini ifade etti.
Görüşmeler ve Sonrası
Ancak iki tarafın da böyle bir girişimin sonuçlarını öğrenmesine fırsat olmadı. Görüşmenin sonunda Olmert, imzalaması için Abbas’a haritanın bir kopyasını verdi. Abbas imza atmayı reddetti ve teklifi tam olarak anlamak için haritayı uzmanlara göstermesi gerektiğini ifade etti. Olmert, Abbas’la ayrılmadan önce ertesi gün görüşmek üzere anlaştıklarını söyledi. Ancak bu görüşme asla gerçekleşmedi.
Sonraki Siyasi Gelişmeler
Bu görüşmeyi takip eden aylar, İsrail’deki seçim sonuçları nedeniyle bu planın uygulamaya konulma şansını kaybetti. Şubat ayında yapılan seçimlerde, Filistin devletine karşı çıkan Likud partisinin lideri Binyamin Netanyahu kazandı. Olmert’in planı, böylece tarihe karıştı ve bir fırsat olarak kalmadı.
