Otomotiv sektörü, elektrikli araçlara geçişi hızlandırmak için hükümetlerden daha fazla teşvik talep ediyor. Sektör temsilcileri, mevcut vergilendirme politikalarının tüketicileri elektrikli araçlardan uzaklaştırdığını ve otomobil markaları üzerindeki baskının giderek arttığını vurguluyor.
Nissan’ın e-mikro mobilite yöneticisi Gareth Dunsmore, İngiltere’deki SMMT Electrified etkinliğinde yaptığı konuşmada “Daha fazla teşvik, daha az kısıtlama” çağrısında bulundu.
Özellikle İngiltere’de elektrikli araç sahipleri için uzun süredir bir teşvik bulunmuyor. Nisan ayından itibaren elektrikli araçların yol vergisinden muafiyeti de sona erecek. Bu durum, elektrikli araç sahibi olmanın maliyetini artırarak tüketicileri içten yanmalı motorlu araçlara yönlendiriyor.
Elektrikli Araç Sahipliğinin Artan Maliyeti
Elektrikli araç satın almak isteyenler için en büyük engellerden biri yüksek maliyetler ve adil olmayan vergilendirme sistemleri.
- BMW, elektrikli ve hibrit modellerinde sunduğu fiyat avantajlarıyla Türkiye pazarında büyük bir satış başarısı yakaladı.
- BMW X1’in elektrikli versiyonu, içten yanmalı modeline kıyasla daha güçlü motor gücü ve uygun fiyatıyla tüketiciler tarafından tercih ediliyor.
- BMW Group’un 2024 verilerine göre, Türkiye’de satılan BMW modellerinin %39,5’i tamamen elektrikli modellerden oluşuyor.
Bu başarı, “Türkiye Paketi” adı verilen özel vergi düzenlemeleri sayesinde mümkün oldu. Ancak, her markanın bu avantajdan yararlanamadığı göz önünde bulundurulduğunda, elektrikli araçlara yönelik daha adil bir vergilendirme sistemi talep ediliyor.
İngiltere’de ise Pahalı Araç Ek Vergisi (ECS) adı verilen bir uygulama, 40.000 £ üzeri tüm araçlara ek vergi getirerek elektrikli otomobil sahiplerinin yıllık masrafını 600 £ artırıyor. Bu vergi, elektrikli araçların %70’ini kapsayarak satın almayı zorlaştırıyor.
Otomotiv Üreticileri Neden Endişeli?
Motorlu Araç Üreticileri ve Tüccarları Derneği (SMMT) Başkanı Mike Hawes, mevcut vergilendirme sisteminin değiştirilmesi gerektiğini belirtti.
- “2017’de 40.000 £ olarak belirlenen Pahalı Araç Ek Vergisi, enflasyon nedeniyle artık çok daha fazla aracı kapsıyor. Bu eşiğin 60.000 £ veya daha yükseğe çıkması gerekiyor.”
- Kia İngiltere yöneticisi Paul Philpott, “Elektrikli araçlarda hedeflerimize ulaşabilmeliydik ama mevcut düzenlemeler nedeniyle zorlanıyoruz.” dedi.
- “Üzerimizde birim başına 15.000 £ ceza tehdidi var. Büyük yatırımlar yaptık ancak tüketiciler teşvik alamıyor. Bu, mantıksız bir sistem.”
Türkiye’de Elektrikli Araç Sahipliğini Zorlaştıran Vergi Sistemi
Türkiye’de de elektrikli araçlara yönelik ÖTV indirimleri ve teşvikler olsa da, altyapı eksiklikleri ve yüksek satın alma maliyetleri tüketicileri tereddütte bırakıyor.
Özellikle Tesla Model Y Long Range ve Performance gibi çift motorlu araçlar, 57.000 TL’yi aşan Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ödemek zorunda kalıyor.
- Bu vergi, kendisinden 3-4 kat daha pahalı lüks içten yanmalı otomobillerle aynı vergi dilimine sokulmasına neden oluyor.
- Bu yüzden tüketiciler, daha düşük motor gücüne sahip, arkadan itişli Standard Range modeline yöneliyor.
Lüks İçten Yanmalı Araçlar ile Elektrikliler Aynı Vergiyi Mi Ödüyor?
Örneğin, 4001 cm³ motor hacmine sahip Ferrari Purosangue gibi ultra lüks araçlar için MTV yıllık 230.698 TL iken, Tesla Model Y Long Range 57.671 TL ödüyor.
Elektrikli araçların 1/4 oranında daha düşük MTV ödemesi gerekirken, çift motorlu elektrikli modellerin en üst vergi dilimine girmesi, adaletsiz bir sistem yaratıyor.
Bu da, elektrikli araçların Ferrari gibi süper otomobillerle aynı vergi yüküne sokulmasına neden oluyor.
Hükümetlerden Beklentiler: Teşvikler ve Adil Vergilendirme
BMW İngiltere CEO’su David George, “Elektrikli araçlara yatırım yaptık ancak tüketicilerin teşvik olmadan bu araçları satın alması zor.” dedi.
Özellikle:
- Şarj altyapısının geliştirilmesi
- Elektrikli araçlara yönelik vergi muafiyetlerinin uzatılması
- Satın alma teşviklerinin geri getirilmesi
- Adil bir vergilendirme sisteminin oluşturulması
tüketicilerin elektrikli araçları daha fazla tercih etmesini sağlayabilir.
SMMT hesaplamalarına göre, İngiltere hükümeti elektrikli araç başına 1.000 £ maliyet üstlenmiş olsa bile, son 5 yılda 2,5 milyar £ KDV geliri elde etti.
Türkiye’de de Daha Fazla Teşvik Şart!
Türkiye’de elektrikli araç satışlarının artması için:
- ÖTV indirimi ve teşviklerin artırılması
- Şarj altyapısının genişletilmesi
- Elektrikli araçlar için özel sigorta ve finansman destekleri sağlanması
gerekiyor.
Otomotiv üreticileri ve tüketiciler, hükümetlerin elektrikli araçlara yönelik daha fazla teşvik sunmasını ve vergilendirme sistemlerini daha adil hale getirmesini bekliyor.
