Yapay zeka, son yıllarda günlük hayatımıza önemli ölçüde entegre oldu ve insanların pek çok alandaki sorularına hızlı ve kişiselleştirilmiş yanıtlar sunabiliyor. Ancak sağlık alanındaki bu kullanım, bazı riskler ve belirsizlikler taşıyor. Sağlık tavsiyesi almak amacıyla ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçlarının kullanımı, kullanıcılar için bazı tehlikeler yaratabilir.
Yapay Zeka ve Sağlık Bilgisi Arayışı
Son dönemde yapılan araştırmalar, insanların sağlıkla ilgili sorularını ChatGPT gibi yapay zeka araçlarına yönlendirdiğini ve bu araçlardan sağlık bilgisi edinmeyi tercih ettiklerini gösteriyor. 2024’te yapılan bir araştırmaya göre, Avustralya‘da katılımcıların yaklaşık yüzde 10’u, yılın ilk yarısında ChatGPT‘ye sağlıkla ilgili bir soru sormuş. Ancak, kullanıcılar bu araçlara orta derecede güveniyor ve bu durum, sağlık okuryazarlığının önemini ortaya koyuyor.
Kimler Kullanıyor ve Ne Tür Sorular Soruluyor?
Araştırma, ChatGPT‘yi sağlık soruları için kullanan kişilerin, genellikle düşük sağlık okuryazarlığına sahip bireyler olduğunu gösterdi. İngilizce konuşulmayan bir ülkede doğan ya da evde başka bir dil konuşan kişilerin, sağlıkla ilgili bilgileri bu yapay zeka aracından almayı daha fazla tercih ettiği tespit edildi.
Kullanıcılar en çok belirtilerin anlamı (yüzde 37) ve sağlık durumuyla ilgili adımlar (yüzde 36) hakkında sorular sordular. Ancak bu tür soruların, doktor tavsiyesi yerine geçemeyeceği ve klinik değerlendirme gerektirdiği unutulmamalıdır. ChatGPT, belirli tıbbi bilgileri verebilir, ancak bazı durumlarda yanlış yönlendirmelere yol açabilir ve insan sağlığını riske atabilir.
Yapay Zeka Sağlık Okuryazarlığı
Yapay zeka araçlarının sağlık alanındaki yaygın kullanımı, sağlık okuryazarlığını önemli bir konu haline getiriyor. İnsanlar, özellikle dil engelleri nedeniyle doğru sağlık bilgilerine erişimde zorluk yaşayabilirler. Yapay zeka, sağlık bilgisini sadeleştirerek anlaşılır hale getirebilir; ancak bu araçların doğruluk oranı, farklı dillerde azalmaktadır. Bu nedenle, doğru ve güvenilir sağlık bilgisi edinmek için insan destekli çözümler ve güvenilir sağlık kuruluşlarına başvurmak büyük önem taşır.
Riskli Sağlık Soruları ve Yüksek Riskler
Yapay zeka araçları, özellikle klinik bir değerlendirme gerektiren sağlık sorunları için güvenilir bir kaynak değildir. Katılımcılar, belirtilerinin ne anlama geldiğini öğrenmek için yapay zeka araçlarına başvurduklarında, tehlikeli sonuçlarortaya çıkabilir. Doktor tavsiyesi almak yerine yapay zeka araçlarına güvenmek, sağlık durumu ciddileşmeden müdahale edilmeme riskini artırabilir.
Doğru Sağlık Kaynakları Nelerdir?
Sağlık bilgisi arayışında, güvenilir ve onaylı kaynaklara başvurmak gerekir. Avustralya’da, HealthDirect gibi kuruluşlar, vatandaşlara güvenilir sağlık bilgisi sunarak rehberlik eder. Ayrıca, kayıtlı hemşirelerden bilgi alınabilen telefon hatları ve çevrim içi belirtiler değerlendirme araçları da, hastaneye gidip gitmeme konusunda yardımcı olabilir.
