İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından başlayan protestolar, üniversite öğrencilerinin çağrısıyla tüketim boykotuna dönüştü. 2 Nisan 2025 günü gerçekleştirilen boykotun ekonomiye olası etkileri, uzmanlar tarafından dikkatle inceleniyor.
Boykotun Ekonomik Hacmi 100 Milyon Doları Aşabilir
Ekonomistlerin ilk değerlendirmelerine göre, boykotun ekonomik etkisi katılım oranına bağlı olarak değişkenlik gösterecek. Ancak mevcut veriler, minimum 100 milyon dolarlık bir ekonomik daralma olabileceğine işaret ediyor. Uzmanlar bu hesaplamayı iki temel veri setine dayandırıyor:
1. Merkez Bankası Verileri:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) banka ve kredi kartı sektörel harcama istatistikleri, son 3 ayda günlük ortalama 49,23 milyar TL’lik kart harcaması yapıldığını ortaya koyuyor. Bu rakam, yaklaşık 1,38 milyar dolara denk geliyor.
2. BKM Verileri:
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, şubat ayında kredi kartı harcamaları 1,33 trilyon TL’ye ulaştı. Bu da günlük ortalama 47,5 milyar TL harcamaya karşılık geliyor.
Her iki hesaplamaya göre de tüketim boykotunun, zorunlu harcamalar (kira, fatura, sağlık vb.) dışlandığında, minimum 100 milyon dolarlık bir etkisi olacağı öngörülüyor.
Türkiye Ekonomisinde Tüketimin Ağırlığı Büyük
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYH) %60’ı hanehalkı tüketiminden oluşuyor. Bu da tüketimin ekonomideki ağırlığını ve boykotun neden siyasi tartışmalara yol açtığını gözler önüne seriyor.
2024’te büyümeye en fazla katkıyı sağlayan kalem, 2,4 puanla hanehalkı tüketimi olmuştu. Dolayısıyla, bu kalemdeki herhangi bir azalma, ekonomik büyümeyi doğrudan etkileyebilir.
İktidar Cephesinden Peş Peşe Açıklamalar Geldi
Boykotun etkisi sadece ekonomik değil, siyasi arenada da geniş yankı uyandırdı. 2 Nisan gecesi AK Parti’nin üst düzey yetkilileri, Cumhurbaşkanlığı ve kabine üyeleri, boykotu eleştiren arka arkaya açıklamalar yaptı.
- Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz
- Ticaret Bakanı Ömer Bolat
- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç
- Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan
- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır
- Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu
- İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya (gece 03:57’de paylaşım yaptı)
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin ise, boykot çağrısını yayınlayan medya kuruluşları için inceleme başlatıldığını duyurdu.
İş Dünyası Boykota Tepkili
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), MÜSİAD, ASKON ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) gibi önemli iş dünyası aktörleri, boykota karşı tavır aldı. Bu kuruluşlar, ekonomik istikrarın zarar görmesinden endişe duyduklarını ifade etti.
Erdoğan’dan Henüz Açıklama Yok
Boykot çağrısına ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan henüz resmi bir açıklama gelmedi. Ancak 26 Mart’ta CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in boykot çağrısına “Hiçbir şirketimizi bunların insafına terk etmeyeceğiz” diyerek yanıt vermişti.
