Hava kirliliği, sadece akciğerleri değil, doğrudan beyin sağlığını da hedef alıyor. Tayvanlı bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, kirli havanın yaşlanma sürecini hızlandırabileceğini ve özellikle yaşlı bireylerde ciddi bilişsel riskler oluşturabileceğini ortaya koydu.
Hava Kirliliği Beyni Nasıl Etkiliyor?
Tayvan’daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi, 60 yaş üstü 412 sağlıklı birey üzerinde dikkat çekici bir çalışmaya imza attı. Katılımcılar, kırsal ve kentsel bölgelerden seçildi. Araştırma kapsamında hem bilişsel testler hem de MR taramaları kullanıldı. Elde edilen veriler, solunum yoluyla vücuda giren kirli havanın bağışıklık sistemini harekete geçirdiğini gösterdi. Bu durum vücutta iltihaplanma yaratıyor ve beyin damarlarında yapısal bozulmalara yol açabiliyor.
PM2.5 ve NO2 Seviyesi Düşerse Ne Olur?
Araştırmacılar, havadaki PM2.5 yani ince partiküller ve azot dioksit (NO2) yoğunluğu düştüğünde, beynin dikkat ve hafızadan sorumlu bölgelerinde olumlu değişiklikler gözlemledi. Bu durum, hava kalitesinin iyileşmesinin sadece solunumu değil, aynı zamanda bilişsel kapasiteyi de güçlendirebildiğini kanıtladı.
Beyaz Madde ve Dikkat Arasındaki Bağlantı
Çalışmayı yöneten araştırmacılardan Yi-Fang Chuang, hava kirliliğinin uzun süredir bilişsel gerileme için önemli bir risk faktörü olduğunu vurguladı. Ancak beyin üzerindeki yapısal etkilerin şimdiye kadar yeterince incelenmediğini söyledi. Araştırma, beynin farklı bölgelerini birbirine bağlayan beyaz madde bütünlüğünün, daha temiz havayla korunabileceğini ortaya koydu.
Yaşlılar İçin Daha Temiz Hava, Daha Sağlıklı Bir Zihin
Chuang, özellikle yaşlı bireyler için daha iyi hava kalitesinin, dikkat ve hafıza gibi işlevlerde gelişim sağlayabileceğine dikkat çekti. Bu bulgular, bilişsel sağlığı korumak adına çevresel koşulların ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gündeme taşıdı.
Araştırmanın tüm detayları, saygın bilim dergilerinden Environment International‘da yayımlandı.
