ABD Başkanı Donald Trump, 5 Nisan itibarıyla uygulamaya giren yeni gümrük vergisi kararını resmen devreye soktu. Bu karara göre Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülke, artık yüzde 10 oranında asgari gümrük vergisi ile karşı karşıya. Trump, bu adımı “kalıcı” olarak nitelendirdi.
Açıklamasında, büyük şirketlerin bu duruma alışkın olduğunu belirten Trump, “Ekonomimizi güçlendirecek olan büyük, güzel anlaşma gerçekleşiyor,” sözleriyle tartışmaları alevlendirdi.
Ticaret Savaşı Sertleşiyor
Trump’ın açıklamaları yalnızca ABD ekonomisini değil, tüm dünyayı etkiledi. Çin, bu karara hızlı bir yanıt vererek Amerikan ithalatına yüzde 34 oranında misilleme vergisi getirdi. Bunun üzerine küresel borsalar adeta çöküşe geçti. Wall Street, Dow Jones ve Nasdaq en sert düşüşlerinden birini yaşadı. İki gün içinde ABD piyasalarından 5,2 trilyon dolar buharlaştı.
Bu süreçte VIX korku endeksi, pandemi çöküşünden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Yüzde 50,93’lük artış, yatırımcılardaki paniğin boyutunu ortaya koydu.
Avrupa Trump’a Karşı Ayakta
Yeni gümrük tarifeleri Avrupa’da da büyük tepki topladı. Avrupa Birliği, bu kararın “haksız” olduğunu savunarak Trump’a karşı müzakere çağrısında bulundu. AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, ABD’li mevkidaşı Howard Lutnick’le yaptığı görüşmede, birlik adına resmi bir duruş sergiledi.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer ise Avrupa dışındaki liderlerle de görüşerek diplomatik bir denge kurmaya çalışıyor. Starmer, “Tam anlamıyla bir ticaret savaşı son derece yıkıcı olur,” açıklamasıyla duruma dikkat çekti.
İtalya’dan Soğukkanlılık Çağrısı
İtalya, konuya en temkinli yaklaşan ülkeler arasında yer aldı. Ekonomi Bakanı Giancarlo Giorgetti ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, ölçülü ve sağduyulu bir tepki verilmesi gerektiğini savundu.
Giorgetti, “Kısasa kısas bir savaştan kaçınmalıyız. Zarar sadece bize değil, herkese olur,” dedi. Tajani ise Avrupa Birliği’nin birlikte hareket etmesinin önemini vurgulayarak, “Bu vergiler olumsuz olsa da paniğe gerek yok. Avrupa koordinasyon içinde kalmalı,” ifadelerini kullandı.
Türkiye’ye Doğrudan Etki
Türkiye, Trump’ın belirlediği asgari gümrük vergisi listesinde yer alıyor. Bu karar, Türkiye’den ABD’ye ihraç edilen ürünlerde ek maliyet oluşturacak. Uzmanlar, bunun kısa vadede ihracat gelirlerini azaltabileceğini ve dış ticaret açığını derinleştirebileceğini ifade ediyor.
Trump’ın 9 Nisan’da devreye sokacağı ülkelere özel tarifelerin ise Türkiye açısından yeni yükler getirmesi bekleniyor.
NATO Bütçesi Tehlikede
Trump’ın ekonomik hamleleri sadece ticareti değil, savunma dengelerini de etkiliyor. AB ülkeleri, ABD’nin NATO üyelerinden istediği yüzde 5 GSYH askeri harcama hedefini bu şartlar altında karşılamanın zor olduğunu belirtti. Bu durum, transatlantik ilişkilerde yeni bir gerilimin kapısını aralayabilir.
