Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) tarafından hazırlanan güncel verilere göre, Türkiye, OECD ülkeleriarasında 1000 kişiye düşen doktor sayısında son sırada yer alıyor. Sağlık alanındaki kritik sorunlardan biri olan hekim açığı, doktorların yurtdışına göçü ile daha da derinleşiyor. Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre, her gün ortalama 8 doktor yurtdışına gitmek için başvuruda bulunuyor. Bu durum, Türkiye’nin sağlık sistemi üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor.
Türkiye, OECD Ülkeleri Arasında Son Sırada: Düşük Doktor Sayısı
AİFD’nin hazırladığı verilere göre, Türkiye’de her 1000 kişiye yalnızca 2,3 doktor düşerken, OECD ortalaması 3,7 doktor seviyesinde. Bu oranla Türkiye, Meksika ve Kolombiya gibi ülkelerin gerisinde kalıyor. Yunanistan (6,6 doktor), Portekiz (5,7 doktor) ve Avusturya (5,5 doktor) gibi ülkeler ise listenin zirvesinde yer alıyor. Avrupa’nın çoğu ülkesi 4 ila 5 doktor seviyesinde ortalama değerler gösterirken, Türkiye’deki düşük oran, sağlık sisteminde ciddi açıklaryaratıyor.
Artan Hekim Göçü: Türkiye’nin Sağlık Sistemini Zorluyor
Türkiye’deki doktor açığının bir diğer nedeni ise hekim göçü. Türk Tabipleri Birliği (TTB) verilerine göre, 2023 yılında 3.025 doktor yurtdışına gitmek için başvurdu. Bu, her gün 8 doktorun yurtdışına gitmeye karar verdiği anlamına geliyor. 2024’ün ilk üç ayında ise 692 doktor yurtdışına gitmek için başvurdu. Almanya, İngiltere ve Kanada gibi ülkeler, Türk doktorların en fazla tercih ettiği destinasyonlar arasında. Bu göç, sağlık sistemindeki uzmanlık eksikliklerive hizmet aksaklıkları gibi sorunları derinleştiriyor.
Doktorların Göç Etmesine Neden Olan Faktörler
Türkiye’deki doktorların yurtdışına gitmesine neden olan başlıca faktörler ise şu şekilde sıralanıyor:
- Çalışma Koşullarının Ağırlığı: Kamu hastanelerinde, doktor başına düşen hasta sayısı OECD ülkelerine kıyasla oldukça yüksek. Birçok doktor, günde 70 ila 100 hasta bakmak zorunda kaldığını belirtiyor.
- Düşük Maaşlar: Türkiye’deki hekim maaşları, Avrupa ve ABD’ye kıyasla çok daha düşük. Özel hastaneler ve yurtdışı iş fırsatları, doktorlar için daha cazip hale geliyor.
- Sağlıkta Şiddet: Türkiye’de her gün ortalama 5 sağlık çalışanı fiziksel saldırıya uğruyor. Beyaz Kod verilerine göre, 2020’de 72 binin üzerinde şiddet vakası kaydedildi.
- Mesleki Tatmin Eksikliği: Uzun nöbet saatleri, mobbing ve mesleğin değersizleştirilmesi, doktorların Türkiye’deki çalışma koşullarından memnun olmamalarına yol açıyor.
Sağlık Sistemi Tehlikede Mi?
Hekim göçü devam ederse, Türkiye’de sağlık hizmetlerinde büyük aksaklıklar yaşanabilir. Özellikle uzman doktorların yurtdışına gitmesi, bazı hastanelerde branş eksikliklerine yol açıyor. Örneğin, bazı devlet hastanelerinde, belirli branşlarda doktor bulunamıyor ve bu da polikliniklerin kapanmasına neden oluyor. Türkiye’de hasta başına düşen doktor sayısı, OECD ortalamasının çok altında olduğu için, yurtdışına giden her doktor, sağlık sistemindeki yükü artırıyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Uzmanlar, hekim göçünün durdurulabilmesi için acilen çalışma koşullarında, ücretlerde ve güvenlik önlemlerindeköklü iyileştirmeler yapılması gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, nitelikli beyin göçü devam edecek ve Türkiye’de sağlık sistemi daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalacak. TTB’nin yaptığı açıklama ise bu sorunun ciddiyetini gözler önüne seriyor: “Göçü durdurmak yerine ‘giderlerse gitsinler’ demek utanç vericidir.” Bu krizden çıkış yolu, doktorların sesine kulak verilmesi ve onların hak ettikleri çalışma ortamının sağlanması ile mümkün olacak gibi görünüyor.
