Türkiye, İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında BM kuruluşlarına uyguladığı kısıtlamalara karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) sözlü sunum yapacak. 30 Nisan 2025 Çarşamba günü, Türkiye’nin Dışişleri Bakanlığı temsilcileri aracılığıyla yapacağı sunum, UNRWA’ya (BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı) getirilen yasaklara karşı uluslararası hukuki pozisyonu ortaya koyacak.
Sunum Lahey’de Yapılacak
UAD’den yapılan açıklamaya göre, Türkiye’nin sunumu Lahey’deki Barış Sarayı’nda, yerel saatle 15.00-15.30 arasında gerçekleştirilecek. Türkiye’nin sözlü sunumu kamuya açık olacak ve uluslararası toplumun dikkatle takip ettiği duruşmalardan biri olacak.
UAD’nin danışma görüşü süreci, Norveç’in girişimiyle ve Türkiye’nin desteğiyle BM Genel Kurulu’nun talebi üzerine başlatılmıştı. Süreçte şimdiye kadar 45 ülke ve 4 uluslararası kuruluş yazılı beyan sundu.
İsrail Sunum Yapmayacak
UAD’nin açıklamasına göre, danışma görüşü sürecinde 40 ülke ve 4 uluslararası kuruluş sözlü beyan verecek. İsrail ise sözlü sunum yapacak ülkeler arasında yer almadı.
Katılacak uluslararası kuruluşlar şunlar:
- İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)
- BM Genel Sekreterliği
- Arap Ligi
- Afrika Birliği
Türkiye’nin Vurgusu: Dokunulmazlıklar ve Hukuki Sorumluluk
Türkiye’nin daha önce UAD’ye sunduğu yazılı beyanda, şu başlıklar öne çıkmıştı:
- BM kuruluşlarının uluslararası hukuk kapsamındaki ayrıcalık ve dokunulmazlıkları
- İsrail’in işgal altındaki topraklardaki yükümlülükleri
- Üçüncü devletlerin sorumlulukları ve hukuki sınırları
Türkiye, İsrail’in 31 Ocak 2025’te Doğu Kudüs’te UNRWA’nın faaliyetlerini yasaklamasını, uluslararası hukukun açık ihlali olarak değerlendirmişti.
Küresel Katılım Yüksek
UAD’ye yazılı veya sözlü beyan sunan ülkeler arasında; Çin, Rusya, ABD, Fransa, İspanya, Güney Afrika, Pakistan, Katar, Endonezya, Brezilya, İrlanda, Cezayir, Meksika, Polonya, Lüksemburg, İran ve Filistin gibi çok sayıda devlet yer alıyor. Bu geniş katılım, konunun uluslararası toplumda ne denli ciddi karşılık bulduğunu gösteriyor.
