İngiltere, iç savaşın ikinci yılına giren Sudan’daki insani krizi sonlandırmak amacıyla 15 Nisan’da Londra’da kritik bir diplomatik konferans düzenliyor. Dışişleri Bakanı David Lammy’nin ev sahipliğinde yapılacak zirveye, aralarında Fransa, Almanya, Kenya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) de bulunduğu yaklaşık 20 ülke ve uluslararası kuruluş katılacak.
Savaşan Taraflar Davet Edilmedi
Sudan Silahlı Kuvvetleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında süregelen savaş, ülkeyi dünyanın en büyük insani felaketlerinden biri haline getirdi. Ancak Londra’daki konferansa bu iki taraf davet edilmedi. Diplomatik kaynaklara göre, barıştan oldukça uzak olan taraflarla doğrudan temas yerine, onları destekleyen dış aktörler üzerinde baskı kurma stratejisi benimsendi.
Konferansın ana hedefi, savaşan taraflara ateşkes baskısı yapmak, dış müdahaleleri sonlandırmak ve savaş suçlarına cezasızlık algısını kırmak olacak.
Sudan’dan Tepki: “BAE, Soykırıma Ortak”
Sudan Dışişleri Bakanı Ali Youssef, konferansa katılımının engellenmesini protesto etti. Özellikle BAE, Çad ve Kenya gibi bazı ülkelere davet gönderilmesini “savaşın paydaşları” olarak nitelendirdi. Sudan hükümeti, RSF’yi silahlandırdığı gerekçesiyle BAE’yi soykırım suçuna ortak olmakla suçluyor. 10 Nisan’da Abu Dabi hakkında Uluslararası Adalet Divanı’na resmi başvuru yapıldı.
Ancak aynı Sudan hükümeti de, Suudi Arabistan ve Mısır gibi İngiltere’nin müttefiklerinden aldığı destek nedeniyle savaş suçu işlemekle suçlanıyor. BM raporlarına göre her iki taraf da açlığı savaş silahı olarak kullanıyor.
Yardımlar Kesildi, Kriz Derinleşti
Konferansta, ABD’nin insani yardımları kesmesi ve akademik gözlem kuruluşlarına verilen fonların geri çekilmesi gibi gelişmeler de sert şekilde eleştirilecek. Bu durum, savaş suçlarının belgelenmesini ve kıtlık riskine karşı alınacak önlemleri ciddi şekilde zayıflatmış durumda.
Human Rights Watch ve diğer sivil toplum kuruluşları, konferansta sivillerin korunmasının barış görüşmelerinden bağımsız bir öncelik olarak gündeme alınması gerektiğini vurguluyor.
Uzmanlar Uyarıyor: Yeni Bir Yapı Şart
Protection Approaches adlı kuruluşun eş direktörü Kate Ferguson, “Sudan’da siviller şu an silahlı çatışma, kimlik temelli vahşet suçları ve insani felaketin oluşturduğu üçlü bir tehditle karşı karşıya” dedi. Ferguson’a göre bu konferans, “vicdan koalisyonu” ya da yeni bir temas grubu oluşturmak için tarihi bir fırsat sunuyor.
Avaaz temsilcisi Shayna Lewis ise sivillerin korunması açısından en kritik adımın, haberleşme ağlarının yeniden kurulması olduğunu söyledi. Sudan’da 25 milyondan fazla kişi internete, mesajlaşmaya ya da telefon görüşmelerine erişemiyor. Lewis, “Bu, İngiltere nüfusunun yarısının dünyayla bağlantısının kopması gibi” diyerek durumu özetledi.
