Petrol fiyatları, 2025’in ikinci çeyreğine sert kayıplarla başladı. Hem Brent hem de Amerikan ham petrolü (WTI), son yılların en düşük seviyelerine gerileyerek yatırımcıyı tedirgin etti. Düşüşte başlıca etkenler; ABD ile Çin arasında süregelen ticaret savaşı, azalan talep projeksiyonları ve OPEC+’nın beklenmeyen arz artışı kararı oldu.
Brent petrol haftalık bazda %15,5 değer kaybederek 63 dolara, yılın zirvesi olan 82 dolardan ise yaklaşık %23 düşerek ayı piyasasına girdi. WTI fiyatı da Nisan 2021’den bu yana ilk kez 60 doların altını görerek 59,8 dolara kadar indi. Bu seviye, %24,1’lik bir düşüş anlamına geliyor.
Talep Düşüşü Fiyatları Aşağı Çekiyor
ABD’nin ithalata yönelik ek gümrük tarifeleri ve Çin’in buna karşı aldığı önlemler, küresel büyüme beklentilerini gölgeledi. Enerji talebi üzerindeki bu baskı, özellikle petrol piyasasında hissedildi.
Morgan Stanley, yeni tarifelerin günlük 550 bin varil talep kaybına yol açacağını öngörüyor. Eğer küresel ekonomi resesyona girerse bu düşüşün 1 milyon varili aşabileceği belirtiliyor. Banka, 2025 için talep artışı beklentisini günlük 900 bin varilden 700 bine, 2026 için ise 800 binden 500 bin varile düşürdü.
OPEC+’dan Şaşırtan Arz Artışı
Piyasaları sarsan bir diğer gelişme ise OPEC+’nın 2025 Nisan itibarıyla geçerli olacak 2,2 milyon varil/günlük ek üretim planı oldu. Özellikle Mayıs ayında beklenen 135 bin varil yerine 411 bin varillik arz artışı açıklanması, piyasa dengelerini altüst etti.
Haziran ve Temmuz’da üretimin sabit kalacağı, ancak Ağustos’tan itibaren kademeli artışın süreceği öngörülüyor. Öte yandan, Suudi Arabistan, Asya pazarına yönelik ham petrol fiyatlarını 2,30 dolar indirerek son dört ayın en düşük seviyesini duyurdu.
Düşüş Sürecek mi? Kurumlar Uyarıyor
Fiyatlardaki düşüş eğilimi devam edebilir. Önde gelen bankalar tahminlerini aşağı yönlü revize etti:
- ING, Brent için ikinci çeyrek tahminini 74 dolardan 72 dolara, yıl sonu tahminini 71 dolardan 68 dolara çekti.
- Goldman Sachs, tarifelerin resesyona yol açabileceğini vurgulayarak Brent tahminini %5,5, WTI tahminini ise %4,3 oranında düşürdü. Yıl genelinde Brent için 69 dolar, WTI için 66 dolar ortalama fiyat beklentisi duyuruldu.
- Morgan Stanley, Brent ikinci çeyrek tahminini 70 dolardan 65 dolara, üçüncü ve dördüncü çeyrek beklentilerini 67,5’ten 62,5 dolara indirdi.
OPEC+ Kararı Siyasi mi Ekonomik mi?
OPEC+ yetkilileri, arz artışının “piyasa istikrarı” için atıldığını savunsa da analistler farklı görüşte. Bazı uzmanlara göre bu karar, ABD’nin İran ve Venezuela yaptırımlarını artırmasıyla birlikte gelen siyasi baskıların sonucu olabilir. Özellikle Suudi Arabistan’ın bu baskılara karşı daha fazla üretim yapmaya zorlandığı ifade ediliyor.
Ayrıca OPEC+ içindeki üretim dengesizliklerine karşı da bir mesaj verildiği düşünülüyor. Daha önce Irak bu konuda eleştirilmişti. Şimdi ise Kazakistan’ın belirlenen kotayı aşması, ittifak içinde yeni bir gerilimi tetikleyebilir.
