Son dönemde bankalardan yapılan para transferlerinde dikkat çeken bir durum ortaya çıktı. Gönderilen para, ödeme tipi olarak ‘diğer’ seçeneğiyle transfer ediliyorsa, bu durum vergi takibine takılabilir ve gelir vergisi cezası ile karşılaşılabilir. Özellikle kira geliri elde etmeyen kişilerin de risk altında olduğu belirtiliyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, yapay zeka sistemini kullanarak bu tür işlemleri mercek altına alıyor. Peki, ‘diğer’ seçeneği ile yapılan ödeme, kiracılar için nasıl bir tehlike oluşturuyor?
Yapay Zeka ve Kira Geliri Riskleri,
Yapay zeka, bankalardan gelen ‘diğer’ açıklamalarıyla yapılan para transferlerini baz alarak, bu ödemeleri kira geliriolarak yorumlayabiliyor. Eğer ‘diğer’ veya ‘kira geliri’ şeklinde bir açıklama yazıldıysa, kişinin vergi kaydına girilmesi mümkün olabiliyor. Bu durum, aylar sonra ya da yıllar sonra bile vergi cezası ile sonuçlanabilir. Vergi takip sisteminin, her türlü para transferini analiz etmesi ve potansiyel kira geliri olabileceğini düşündüğü durumları incelemeye alması, büyük bir risk oluşturuyor.
Beyan Zorunluluğu ve Banka Ödemeleri
Kira geliri elde eden mülk sahiplerinin, gelirlerini beyan etmeleri gerekiyor. Bu beyan dönemi başladığında, kira geliri elde edenlerin Gelir Vergisi beyannamesini dijital vergi dairesi üzerinden düzenlemeleri gerekiyor. Ayrıca, kira ödemelerinin bankadan yapılması zorunlu hale getirildi. 2024 Ekim ayında yayımlanan yeni düzenleme ile, tüm kira tahsilatlarının bankadan yapılması gerektiği belirtildi. Aksi halde özel usulsüzlük cezası kesilebiliyor. Bu ceza, kiracı ve kiraya verene ayrı ayrı uygulanabiliyor.
‘Diğer’ Seçeneği ile Yapılan Ödemelerde Ceza Riski
‘Diğer’ seçeneği ile yapılan ödemelerde, kiracılar için ek bir yükümlülük bulunmuyor. Ancak, bu ödemelerin ‘kira ödemesi’ olarak belirtilmesi ve banka üzerinden yapılması durumunda, kiracılara ceza uygulanabilir. Kiracının eldan ödeme yapması durumunda, ceza oranı yüzde 5’e kadar çıkabiliyor. Bu tür durumlarda ceza tutarları ciddi boyutlara ulaşabiliyor.
Kira Geliri Olmayanlar İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kira geliri elde etmeyen ancak bankadan yapılan ödemelerde ‘kira geliri’ ifadesini gören kişiler, Hazır Beyan Sistemiüzerinden gerekli düzeltmeleri yapabilirler. Eğer kişi, gerçekten kira geliri elde etmiyorsa, Gelir İdaresi Başkanlığı’na istisna dilekçesi vererek, bu durumu açıklayabilir. Bu şekilde, sistem üzerinden yanlış beyanda bulunanlar, cezai yaptırımlardan kurtulabilirler.
