Yüksek enflasyon ve dalgalı ekonomik koşullar, Türkiye’deki hukuk sistemini de doğrudan etkilemeye devam ediyor. Son olarak, Anayasa Mahkemesi (AYM), parasal sınırların sürekli güncellenmesinin yargı süreçlerinde yaratacağı belirsizliklere dikkat çekti ve bu düzenlemeyi Anayasa‘ya aykırı bularak iptal etti. Mahkeme, özellikle uzun süren dava süreçlerinde vatandaşların hak arayışlarını zorlaştıran bu uygulamanın hukuki belirsizlik yarattığını vurguladı.
Parasal Sınır Uygulamasının İptali ve Hukuki Belirsizlik
Anayasa Mahkemesi, idari yargıda başvurulacak istinaf ve temyiz kanun yolları için uygulanan parasal sınırların belirlenmesinde, mahkeme kararının verildiği tarihin esas alınmasını düzenleyen maddeleri iptal etti. Mahkeme, bu düzenlemenin belirlilik, hukuki öngörülebilirlik ve adil yargılanma ilkelerine aykırı olduğuna karar verdi. İptal edilen hüküm, bir davanın açıldığı tarihte değil, mahkeme kararının verildiği tarihe göre parasal sınırların belirlenmesini öngörüyordu.
Enflasyonun Yargı Süreçlerine Etkisi
İstanbul 13. İdare Mahkemesi, yüksek enflasyon nedeniyle, parasal sınırların belirsizleştiğini ve özellikle ekonomik dalgalanmalara bağlı olarak dava açan vatandaşların hak kaybına uğradığını belirterek, Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. Mahkemeye göre, öngörülemeyen değerleme oranları, vatandaşları hukuk yolunda belirsizlikle karşı karşıya bırakıyordu.
Yargılamada Adaletin Zedelenmesi
Anayasa Mahkemesi, uzun süren yargılama süreçlerinin davacılar için aşırı ve orantısız bir yük oluşturduğunu belirtti. Yargı kararlarının enflasyon gibi dışsal faktörlerden bağımsız olmaması, davacının lehine olmayan bir gelişme olarak öne çıkıyordu. Mahkeme, bu durumun adil yargılanma hakkını zedelediğini vurguladı.
İptal Kararının Yürürlüğe Girmesi ve Hukuki Boşluk Riski
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının dokuz ay sonra yürürlüğe gireceğini duyurdu. Bu süre, uygulamadaki hukuki boşluk ve olası sorunların önlenmesi amacıyla verildi. Ancak, yüksek enflasyon ortamı ve belirsiz parasal sınır uygulamaları, bu sürede hâlâ vatandaşları olumsuz etkileyebilir.
